Phishing is een van de meest voorkomende vormen van digitale fraude. Criminelen proberen via nepberichten of telefoontjes je persoonlijke gegevens of geld buit te maken. In dit artikel leggen we uit hoe je phishing herkent, wat je moet doen als je op een phishinglink klikt, en hoe je jezelf hiertegen beschermt – op basis van actuele inzichten en betrouwbare bronnen.
Wat is phishing?
Phishing is een truc waarbij iemand zich voordoet als een vertrouwde organisatie, zoals je bank of een overheidsinstantie. Via e-mails, sms’jes of telefoontjes proberen ze je over te halen om gegevens te delen of op links te klikken. Deze vorm van oplichting is vaak professioneel opgezet, maar met een scherp oog herken je de waarschuwingssignalen op tijd.
Hoe herken je een phishingmail?
Een phishingmail lijkt op het eerste gezicht echt. Toch zijn er altijd signalen die opvallen:
- De mail begint met een vage aanhef, zoals “Geachte klant”.
- De afzender gebruikt een verdacht e-mailadres.
- Er wordt dringend actie gevraagd, bijvoorbeeld “log nu in”.
- De link leidt naar een onbekende of nepwebsite.
- Taalfouten of een slordige opmaak zijn vaak zichtbaar.
Vertrouw je het niet? Klik nergens op. Ga rechtstreeks naar de website van de organisatie door het webadres zelf in te typen.
Hoe klinkt een phishingtelefoontje?
Phishing via de telefoon – ook wel vishing genoemd – komt steeds vaker voor. Je wordt gebeld door iemand die zich voordoet als bankmedewerker of medewerker van een instantie. Let op deze kenmerken:
- De beller beweert dat er een probleem is met je rekening.
- Je wordt gevraagd om codes te geven of in te loggen.
- Er wordt toegang gevraagd tot je computer of telefoon.
- Ze proberen je onder druk te zetten: “nu handelen, anders…”.
Een echte medewerker van je bank zal nooit om je beveiligingscodes vragen. Hang op en neem zelf contact op met je bank via een officieel nummer.
Wat gebeurt er als je op een phishinglink klikt?
Als je op een phishinglink klikt, zijn er twee veelvoorkomende risico’s:
- Je komt op een nepwebsite terecht en vult daar gegevens in.
- Je downloadt onbewust malware, waardoor criminelen toegang krijgen tot je apparaat.
In beide gevallen geldt: handel snel. Verander je wachtwoorden en neem contact op met je bank. Laat eventueel je apparaat controleren door een IT-professional.
Hoe kom je van phishingmails af?
Phishingmails volledig voorkomen is lastig, maar je kunt ze wel herkennen en opruimen:
- Markeer verdachte mails als spam of phishing.
- Meld ze bij je bank of via Veilig Internetten.
- Klik nergens op, zelfs niet om je af te melden.
- Verwijder de mail en open geen bijlagen.
- Installeer een betrouwbare spamfilter en antivirusprogramma.
Gebruik je je e-mailadres voor veel verschillende diensten? Dan is het slim om dat eens onder de loep te nemen.
Wat te doen als je slachtoffer bent?
Ben je toch in de val gelopen? Volg deze stappen om verdere schade te beperken:
- Waarschuw direct je bank of organisatie.
- Wijzig al je wachtwoorden, vooral die van belangrijke accounts.
- Laat je apparaat controleren op malware of virussen.
- Meld de fraude bij de Fraudehelpdesk.
- Overweeg aangifte bij de politie – zeker bij financiële schade.
Deze stappen worden ook ondersteund door het NCSC en andere landelijke instanties.
Slimme tips om phishing te voorkomen
Een beetje digitale waakzaamheid kan al veel ellende voorkomen. Denk aan:
- Klik niet op links in e-mails of sms’jes van onbekende afzenders.
- Controleer of het e-mailadres en de URL echt zijn.
- Deel nooit je inlogcodes of pincodes – ook niet aan de telefoon.
- Gebruik tweefactorauthenticatie en een uniek wachtwoord per account.
- Installeer updates direct, ook op je smartphone.
Meer weten over privacy en veiligheid? Lees ook ons artikel over cookies en de AVG voor praktische tips over databeheer.
Tot slot
Phishing is vaak slim opgezet, maar je kunt jezelf goed beschermen als je weet waar je op moet letten. Blijf kritisch, vertrouw op je gevoel en onderneem actie bij twijfel.
